Evlerin duvarlarını süsleyen Ayet-el Kürsiler ve dükkanlara asılan konulan karınca duaları, yılların etkisiyle rengini kaybetmiş rızık Allah’tandır, amentü gemisi, Hazreti İsmail (a.s) kurban edilişi daha nice farklı konuyu ihtiva eden çeşit çeşit levhalar, araçları süslemekle birlikte koruyan küçük Kur’an’lar, cevşenler, stickerlar, Kabe duvar resimleri, İslam hat sanatının örnekleri basılı kartpostallar, Hac dönüşü gelen hediyeler ve daha niceleri.
Gündelik hayat içerisinde mutlaka bunlardan birisine eskisi kadar sık olmasa da denk geliyoruz. Bazıları ise sessiz sedasız hayatımızdan çekilirken sadece anılarımızda yer alıyor. Bazıları misafir odasında vitrinde özenle saklanan zemzem takımı gibi ortaya çıkmayı bekliyor.
Halk müslümanlığının beslediği milli kimliğinin ortak hafızasını yansıtıyor. Her birinin ayrı ayrı hikayesi var. Ortaya çıktığı zaman diliminin ruhunu yansıtıyor. Bunların toparlanması her koleksiyonculuk gibi ilgi, merak, zaman ve maddi imkan istiyor. Gün geçtikçe bulmak giderek zorlaşıyor. Bunun temel iki nedeni var. Birincisi dini içeriği nedeniyle duyulan saygıdan dolayı çöpe veya geri dönüşüme göndermek yerine yakılarak yok edilmesi. Diğer problem ise ilgisizlik.
Toplumun dindarlığıyla beraber nasıl değişime uğradılar? Nasıl ortaya çıktılar? Toplumdaki siyasi, ekonomik değişimlerden nasıl etkilendiler? Bazıları neden hayatımızdan çekildi, bazıları şekil değiştirerek devam etti vb. sorulara cevap aramak yerine halk müslümanlığı tezahürü olan bu “efemeraların” tasnifinin şimdiden eksik ve geliştirilmeye muhtaç olduğunu, her gün yeni şeylerin ortaya çıktığını belirtmeliyim.
Elimdeki efemeraları paylaştığım instagram sayfasını takip edebilirsiniz.